Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση που απαιτεί προσεκτική διαχείριση για την επίτευξη και διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Στο επίκεντρο της πρόληψης και της αντιμετώπισης του διαβήτη βρίσκεται η διατροφή, η οποία μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ικανότητα ρύθμισης της γλυκαιμίας. Όταν η διατροφή δεν είναι σωστή, η χρήση φαρμάκων για τη ρύθμιση του σακχάρου γίνεται πολύ δύσκολη και ενδέχεται να αποδειχθεί αδύνατη.
Σύμφωνα με την κ. Έλενα Πέτσιου, διευθύντρια παθολόγος-διαβητολόγος του Metropolitan Hospital, έχει παρατηρηθεί αύξηση στη χρήση φυσικών προϊόντων για τη θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη. Αυτή η τάση, αν και βασίζεται σε περιορισμένα επιστημονικά δεδομένα, συνδέεται με παραδοσιακές πεποιθήσεις, εύκολη πρόσβαση στην πληροφόρηση μέσω διαδικτύου και την αντίληψη ότι οι φυσικές θεραπείες είναι πιο ασφαλείς και αποτελεσματικές.
Μία από τις πιο διαδεδομένες φυσικές θεραπείες είναι το ξίδι. Η κατανάλωση ξιδιού κατά τη διάρκεια των γευμάτων υπήρξε δημοφιλής πριν από την ανάπτυξη των αντιδιαβητικών φαρμάκων. Την τελευταία δεκαετία, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις επιδράσεις του ξιδιού στη γλυκόζη του αίματος και την παχυσαρκία. Το κύριο συστατικό του ξιδιού είναι το οξικό οξύ, το οποίο του προσδίδει την χαρακτηριστική ξινή γεύση του. Περιέχει επίσης διάφορα οργανικά οξέα, αμινοξέα, βιταμίνες και πολυφαινόλες.
Έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μικρές κλινικές μελέτες που υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση ξιδιού πριν από τα γεύματα μπορεί να μειώσει τα μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, σε άτομα με προδιαβήτη, καθώς και σε υγιείς εθελοντές. Μια μοναδική ελληνική μελέτη εξερεύνησε τις επιδράσεις του ξιδιού σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1. Σύμφωνα με τα ευρήματα, η κατανάλωση 30 ml ξιδιού πριν από ένα γεύμα μίκρου μειώνει τη γλυκόζη του αίματος κατά περίπου 20% σε δέκα συμμετέχοντες.
Ωστόσο, υπάρχουν και μελέτες που δεν έχουν επιβεβαιώσει την ευεργετική επίδραση του ξιδιού στην ρύθμιση της γλυκόζης. Μερικοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα του ξιδιού περιλαμβάνουν την δόση, την οξύτητα, την χρονική στιγμή κατανάλωσης σε σχέση με το γεύμα, την μορφή των υδατανθράκων που καταναλώνονται, και τα επίπεδα ινσουλίνης των συμμετεχόντων.
Σε μελέτες μεγάλης διάρκειας που διεξήχθησαν, δημοσιεύτηκε μια μετα-ανάλυση που εξέτασε τρεις μικρές μελέτες διάρκειας 8-12 εβδομάδων. Αυτή έδειξε ότι η κατανάλωση ξιδιού από άτομα με σακχαρώδη διαβήτη είχε ως αποτέλεσμα μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) κατά 0,14%, γεγονός που είναι στατιστικά σημαντικό, αν και μικρό. Είναι πιθανό ότι η πιο μακροχρόνια χρήση του ξιδιού να συνδέεται με μεγαλύτερες μειώσεις της HbA1c.
Οι μηχανισμοί με τους οποίους το ξίδι μπορεί να επηρεάσει τον μεταβολισμό της γλυκόζης περιλαμβάνουν:
- Καθυστέρηση γαστρικής κένωσης: Αυτό σημαίνει ότι το ξίδι μπορεί να επιβραδύνει τη διαδικασία με την οποία το φαγητό απομακρύνεται από το στομάχι, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πιο ομαλή αύξηση των επιπέδων γλυκόζης μετά το γεύμα.
- Μείωση απορρόφησης υδατανθράκων: Το ξίδι μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του εντέρου να απορροφήσει υδατάνθρακες.
- Μείωση ηπατικής παραγωγής γλυκόζης: Ενδέχεται να αναστείλει την παραγωγή γλυκόζης από το ήπαρ.
- Αύξηση κατανάλωσης γλυκόζης από τους σκελετικούς μύες: Το ξίδι μπορεί να βοηθήσει τους μύες να χρησιμοποιούν περισσότερη γλυκόζη.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι η κατανάλωση ξιδιού μπορεί να έχει ευεργετική επίδραση στη μείωση του σωματικού βάρους. Μια διπλή τυφλή μελέτη που διεξήχθη στην Ιαπωνία έδειξε ότι η καθημερινή κατανάλωση μηλόξιδου (15-30 ml) από 155 παχύσαρκους συμμετέχοντες για 12 εβδομάδες είχε θετικά αποτελέσματα στη μείωση του σωματικού βάρους και της λιπώδους μάζας.
Αξιοσημείωτο είναι ότι τα αποτελέσματα αυτά φαίνεται να επιστρέφουν στις αρχικές τιμές τέσσερις εβδομάδες μετά τη διακοπή της κατανάλωσης ξιδιού, υποδεικνύοντας ότι η συνεχής πρόσληψη είναι πιθανόν απαραίτητη για τη διατήρηση των ωφελειών.
Συμπερασματικά, αν και υπάρχουν περιορισμένα επιστημονικά δεδομένα που υποστηρίζουν τις ευεργετικές επιδράσεις του ξιδιού στον έλεγχο της γλυκόζης και της παχυσαρκίας, είναι ένα ασφαλές και προσιτό προϊόν που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπλήρωμα στη διατροφή ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη. Ωστόσο, απαιτούνται περισσότερες και καλά σχεδιασμένες κλινικές μελέτες για την περαιτέρω διερεύνηση της σχέσης μεταξύ κατανάλωσης ξιδιού και γλυκαιμίας.
